W przypadku, kiedy na świat przychodzi dziecko, nie ma żadnych wątpliwości, kto jest jego matką. Niestety sytuacja nie jest tak prosta w przypadku, kiedy mężczyzna zaprzecza, jakoby był ojcem. Co w takiej sytuacji może zrobić matka, aby ubiegać się o należne alimenty na utrzymanie i wychowanie dziecka?
Czym jest uznanie ojcostwa?
Uznanie ojcostwa to deklaracja ojca, że dziecko pochodzi od niego. W tym przypadku konieczne jest także poświadczenie pisemne ze strony matki. Takie oświadczenie składa się najczęściej przed pracownikiem urzędu stanu cywilnego lub też sądem opiekuńczym. Oświadczenie musi zostać złożone w terminie do 3 miesięcy po urodzeniu dziecka. Uznanie ojcostwa może nastąpić wówczas, kiedy dziecko jeszcze nie jest na świecie. Nie jest to jednak możliwe, kiedy dziecko osiągnie pełnoletność.
Domniemanie ojcostwa a małżeństwo
W myśl Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w sytuacji, kiedy to dziecko urodziło się w trakcie trwania związku małżeńskiego lub przed upływem 300 dni od momentu jego ustania przypuszcza się, iż ojcem dziecka jest mąż matki. W tym przypadku domniemanie opiera się na założeniu, że małżonkowie w trakcie trwania małżeństwa (nawet w ostatniej jego dobie) mogli obcować ze sobą cieleśnie. Sytuacja prezentuje się nieco inaczej w przypadku separacji. Jeżeli dziecko urodziło się 300 dni po orzeczeniu rozwodu, jednak matka w tym czasie ponownie wyszła za mąż, nie kieruje się tą zasadą.
Sposoby ustalenia ojcostwa
Według prawa polskiego ojcostwo udowadnia się na podstawie trzech sposobów. Pierwszym z nich jest domniemanie ojcostwa, kiedy to dziecko urodzi się w trakcie trwania małżeństwa lub też w trakcie 300 dni po jego orzeczeniu. Drugim sposobem ustalenia ojcostwa jest przypadek, kiedy to dziecko zostaje uznane przez ojca. Trzecim sposobem jest ustalenie ojcostwa przez sąd.
Uznanie ojcostwa a alimenty
Bez wątpienia alimenty to jedno z najbardziej elektryzujących pojęć, jeżeli weźmiemy pod uwagę rozwody oraz uznawanie ojcostwa. Łącznie z uznaniem ojcostwa można także ubiegać się oświadczenia alimentacyjne, które dostosowane są do wieku, okresu rozwojowego oraz potrzeb dziecka. Wedle polskiego prawa ojciec zobowiązany jest to współponoszenia wszelkich wydatków w trakcie ciąży i porodu. Zgodnie z obowiązującymi przepisami mąż matki dziecka zobowiązany jest także na trzymiesięczne utrzymywanie matki po porodzie. W niektórych okolicznościach czas ten może się wydłużyć. Matka może ubiegać się także o wsparcie finansowe w przypadku komplikacji w trakcie ciąży, a także w przypadku śmierci dziecka.
Zaprzeczanie ojcostwa
Zgodnie z obowiązującym prawem domniemanie ojcostwa ma miejsce wówczas, kiedy dziecko urodziło się w trakcie trwania małżeństwa lub w trakcie 300 dni po jedno zakończeniu. W przypadku, kiedy matka w tym czasie ponownie wyszła za mąż, domniemanie ojcostwa przypada na obecnego męża. W momencie, kiedy jednak kobieta tworzyła nieformalny związek po rozwodzie, konieczne jest złożenie stosowanego pozwu o zaprzeczenie ojcostwa.
W jaki sposób sąd ustala ojcostwo?
Pozew o ustalenie ojcostwa może złożyć zarówno domniemany ojciec dziecka, jak i dziecko lub matka. Sądowe ustalenie ojcostwa najczęściej odbywa się dzięki przeprowadzeniu testów DNA. Istnieje także zasada domniemania ojcostwa, kiedy to domniemywa się, iż ojcem dziecka jest mężczyzna, który obcował z matką danego dziecka a okresie między trzechsetnym, a osiemdziesiątym pierwszym dniem przed jego urodzeniem.
Artykuł powstał we współpracy z Kancelarią Radcy Prawnego Lucyna Szabelska – kancelariasprawyrodzinne.pl
